దానికి సాంకేతిక నిర్వచనం ఏమిటి, సౌందర్యలహరి లో ఆది శంకరులవారు అమ్మవారిని ఇలా స్తుతిస్తారు :
తనీయాంసం పాంసుం తవచరణ పంకేరుహ భవం|విరించిస్సంచిన్వన్ విరచయతి లోకనవికలమ్||
వహత్యేనం శౌరిః కథమపి సహస్రేణ శిరసాం|హరః సంక్షుద్యైనం భజతి భసితోధ్ధూలనవిధిమ్||
తల్లీ! నీ పాదపద్మాలకంటిన ధూళికణాలతో బ్రహ్మ పద్నాలుగు లోకాలని ఎటువంటి లోపాలు లేకుండా సృష్టించగా విష్ణువు అతికష్టంతో ఆదిశేషుడిగా తన వెయ్యితలలపై వాటిని మోస్తున్నాడు. ఆ లోకాలని లయకారుడైన శివుడు పొడిపొడి చేసి విభూతిగా ధరిస్తున్నాడు.
మన వేదాంగాల ప్రకారం విష్ణువే ఆది శేషుని రూపంలో చతుర్దశ భువనాలను మోస్తున్నాడని ప్రతీతి. ఏమిటి ఈ చతుర్దశ భువనాలు అంటే భువర్లోకం, సువర్లోకం, మహర్లోకం, జనోలోకం, తపోలోకం, సత్యలోకం (ఊర్ధ్వలోకాలు)
భూలోకం (మధ్యలోకం)
అతల, వితల, సుతల, తలాతల, మహాతల, రసాతల, పాతాళాలు (అధోలోకాలు) ప్రత్యేకించి భాగవత పురాణంలో బ్రహ్మదేవుడు ఆదిశేషుని భూలోకాన్ని స్థిరీకరించమని ఆదేశించినట్లు చెబుతారు. అందువలన శేషువు పడగపై భూమి వుందని అది ఎల్లవేళలా మోస్తూ ఉంటుందని పురాణవచనం. అయితే దీనిలో శాస్త్రీయత గురించి ఇప్పుడు కొంత చర్చించుకుందాము.
శంకరాచార్యుడి కాలానికి భారత దేశంలో ఆస్ట్రానమీ, దాని ఆధారంగా జ్యోతిష్య శాస్త్రం వృద్ధి చెందాయి. అప్పటికే వరాహ మిహిరుడు అయనాంశ (Shift of equinoxes) లెక్క కట్టాడు. ఆర్యభట్ (I), భాస్కర (I) ప్రసిద్ధులయ్యారు. కాబట్టి శ్లోకరచనలో ఆదిశంకరుడు దివ్యదృష్టితో కాకుండా తనకున్న శాస్త్రజ్ఞానంతోనే ఈ ఆస్ట్రనామికల్ అంశం ఇమిడ్చే అవకాశం ఉందనుకోవచ్చు. ఇదంత ఆశ్చర్యం కలిగించే విషయమేమి కాదు. కానీ శూన్యమైన ఆకాశంలో గ్రహ గోళాల్ని ఏ అదృశ్యశక్తి మోస్తున్నదనే విషయానికే ఆయన ప్రాధాన్యత ఇచ్చాడు. అందుకే భూకక్ష్యలో మార్పులకి ఆదిశేషుడు తలలు మార్చుకోవడమనే ఊహ(?)ను జోడించి అందంగా వర్ణించాడు. శంకరుడి వర్ణనకి,నేటి ఆధునిక సైన్సు ఇచ్చిన వివరణకి పోలిక ఎంత దూరం వెళ్ళిందో తెలుసుకోవాలనే ప్రయత్నమే ఈ వ్యాసం.
ఈ విషయం శ్రీ జీ ఎల్ యెన్ శాస్త్రిగారు కొంచెం శాస్త్రీయత జోడించి వివరించారు. అదెలాగో చూద్దాం :
భూమికి నాలుగు రకాల చలనాలున్నాయి.
- ౧. తన చుట్టూ తాను తిరగడం (ఆత్మ ప్రదక్షిణ) – Rotation
- ౨. సూర్యుని చుట్టూ తిరగడం – Revolution
- ౩. ఉత్తర దక్షిణ ధ్రువాలు తారుమారు అవ్వడం – Axial precession. - మన భూమి సూర్యుని చుట్టూ ఒకే కోణంలో తిరగదు. ఒక బొంగరం తన కోణం మారుస్తూ తిరుగుతున్నట్టు తిరుగుతుంది. అది తిరిగేటప్పుడు ధ్రువ నక్షత్రాన్ని రిఫరెన్స్ గా ఒక వృత్తంగా తిరుగుతుంది. మనవారు మేరు పర్వతం చుట్టూ తిరుగుతుందని చెప్పడానికి ఇది సహేతుకమైన వర్ణన. ఇక్కడ కింద ఇచ్చిన బొమ్మ మనకు సవివరంగా వివరిస్తుంది.
- ౪. సూర్యుని చుట్టూ తిరిగే కక్ష్య ఒకే రకంగా వుండదు. ఆ కక్ష్య కోణం మారుతూ వుంటుంది. - భాస్కరాచార్యుల వారు స్థిరీకరించిన సూర్యసిద్ధాంతం ప్రకారం దీనిని ఆయనాంశం అని అంటారు. మన భారతీయ సిద్ధాంతాన్ని 2BCలో జర్మన్లు నేర్చుకుని వారి ఆస్ట్రాలజీ సిద్ధాంతం అని ప్రచారం చేసుకున్నారు. కానీ వారు ఈ ఆయనాంశం విషయం మరిచారు. అందువల్ల తరువాత భూమి 13డిగ్రీలు మారిందన్న విషయం వారు చెప్పలేకపోయారు. కానీ మన జాతక శాస్త్రం ఈ విషయాన్ని చాలా ఇతిమిద్ధంగా చెప్పగలదు.
సూర్య సిద్ధాంతం ప్రకారం ఒక సరి అయిన ఆయనాంశం (Revolution) కి 432000000(ఒక కల్ప యుగానికి ఉన్నన్ని సంవత్సరాలు)/169669 = 25461 సంవత్సరాలు పడుతుంది. అంటే ప్రతి 25వేల సంవత్సరాల తర్వాత ఉత్తరాయనం దక్షిణాయనం అంశాలు మారిపోతాయి అనేది నిర్దారణ అవుతుంది. నేటి లెక్కల ప్రకారం ఆధునిక శాస్త్ర వేత్తలు 25772 సంవత్సరాలు పడతాయని టెలిస్కోపుల ద్వారా పరిశీలించి కనుకొన్నారు. అంటే ఆ కాలంలోనే ఈ లెక్క కట్టారు అంటే మనవారిదగ్గర ఎంత గొప్ప టెక్నాలజీ వుండిఉండేదో ఆలోచించండి.
అప్పట్లోనే ఢిల్లీలోని జంతర్ మంతర్ దగ్గర వున్న గొప్ప అంతరిక్ష పరిశోధన శాల చూసి పాశ్చాత్యులు విస్తుపోయారు.
లీలావతి గణితం లో భాస్కరాచార్యుల వారు గ్రహాలు నిలబడాలంటే దానికి వాటి అయస్కాంత శక్తే కారణమని సిద్ధాంతం చెప్పారు. ఒకొక్క గ్రహం మరొక గ్రహంతో సంబంధిత శక్తి ద్వారా వాటి నిర్దేశిత కక్ష్యలో తిరుగుతున్నాయి. అలాగే కిందకు పడుపోకుండా ఒక నిర్దిష్ట కక్ష్యల్లో తిరగడానికి శక్తే కారణం అని స్పష్టం చేశారు, అదిగో ఆ అయస్కాంత శక్తినే మన ఆది శంకరుల వారు మహా మాయ అని పిలిచారు.
ఐన్ స్టీన్ తన స్పేస్ టైం మాత్రిక గురించి చెప్పినప్పుడు ఆ మాత్రికను ఈ శక్తికి అనుసంధానిస్తే ఆ మాత్రిక ఒక పాము పడగలా కనబడుతుంది. కింద ఇచ్చిన బొమ్మను ఒకసారి పరికించగలరు.
కాబట్టి ఆదిశంకరుల వారు చెప్పిన ఆ శక్తే మన పురాణాల్లో చెప్పే ఆది శేషువు అని అర్ధం అవుతుంది, ఐన్ స్టీన్ చెప్పిన స్పేస్ టైం మాట్రిక్స్, భాస్కారాచార్యుల వారి అయస్కాంత శక్తి ఒకదానికి ఒకటి సంబదితంగా కనపిస్తుంది. అలాగే సహస్ర పడగల మీద అనంతుడు ఈ బ్రహ్మాండాన్ని భరిస్తున్నాడనేది మన సిద్ధాంతం. సహస్రం అంటే అనంతం. అంటే వెయ్యి మాత్రమే కాదు. అనంతమైన ఇటువంటి స్పేస్ టైం మ్యాట్రిక్స్ ఎలెమెంట్స్ ద్వారా ఈ గ్రహాలూ నక్షత్రాలు అన్ని నిలబడి ఉన్నాయి
మనం ఇప్పుడు చూస్తున్న ఈ నవగ్రహాల సూర్యమండలం లాంటివి ఈ విశ్వంలో మరెన్నో వున్నాయి. అలాగే ఈ విశ్వం అండాకారం(ఓవల్ షేప్)లో వున్నది అనడానికి మరొక నిరూపణ మనం ఇప్పుడు చూస్తున్న గ్రహాల కక్ష్యలన్నీ ఏవి వృత్తాకారం లో లేవు, దాన్నే Elliptical orbitsఅంటున్నారు, అలాగే ఇటువంటి సూర్యమండలాలు విశ్వంలో మరెన్నో వున్నాయి. ఇప్పుడు మనం తెలుసుకున్నది పాలపుంత అనబడే నక్షత్ర రాశిలో సూర్యుడు ఒక నక్షత్రం మాత్రమే అని కాబట్టి ఇటువంటి నక్షత్రాలు ఎన్నో మరెన్నో వున్నాయనేది మనకు విధితమే. అలాగే సూర్యుని లాంటి నక్షత్రాలను లెక్కకు మిక్కిలిగా కలిగి ఉన్న మన పాలపుంతలాంటి నక్షత్ర సమూహాలు ఈ అనంత విశ్వంలో ఇంకా ఉన్నాయి, అంటే మన సూర్యుడు సహా ఎన్నో కోట్ల నక్షత్రాలను కలిగిన సమూహాలు(పాల పుంతలు లాంటివి) మరెన్నో వున్నాయని అర్థం చేసుకోవచ్చు.
మొన్నటికి మొన్న కెప్లెర్52 గ్రహం భూమిని పోలి వుందని విన్నప్పుడు, ఔనా అని మనం ఆశ్చర్యపోతున్నాం. కానీ విశ్వంలో ఇలాంటివి ఇంకా ఉన్నాయనే ప్రస్తావన మనకు ఎన్నో పురాణాల్లో లభిస్తోంది. ఈ విషయాన్ని మనం పరిశీలించి చూసినప్పుడు దేవి భాగవతంలో చెప్పిన ప్రకారం ఇటువంటి బ్రహ్మాండాలు కొన్ని కోట్లలో వున్నాయి అనేది సుస్పష్టం, అలాగే కొన్ని కోట్ల త్రిమూర్తులు వాటిని పాలిస్తున్నట్టు కూడా చెప్పి వున్నది.
శేష అంటే సంస్కృతంలో అన్ని పోగా మిగిలున్నది అని అర్ధం కనుక అటువంటివి అన్ని పోగా మిగులున్నది ఒక్క మాయ (శక్తి ) మాత్రమే, అది మాత్రమె గ్రహాలను వాటి కక్ష్యలో వుండేటట్టు చేస్తున్నది. ఇదే ఆది శేష తత్వం అని గ్రహించవచ్చు,
దీనికి సంబంధించిన మరొక పోలిక చెప్పి ముగిస్తాను. మనకున్న కుండలినీ శక్తిని షట్చక్రాలను శేష రూపంగానే చెబుతాము. ఇక్కడ శక్తిని పాము రూపంలో చూపిస్తున్నాము. మనమే కాదు ఆధునిక విజ్ఞానాన్ని అందిస్తున్న సైన్స్ ప్రకారం చూసినా మనకు కలిసున్న రెండు పాముల రూపంలో చూపిస్తారు. మైక్రోకాస్మ్ లో మనం చూస్తున్నదే మాక్రోకాస్మ్ లో వున్నది. అంటే పరమాణు రూపంలో అణువులో న్యూక్లియస్ ఎలెక్ట్రోన్ లు తిరగడం మనం గ్రహాలలో చూస్తున్నాము. ఇటువంటి మన వెన్నుపాము(పిండాండం)లోని శేషావతారంలో వున్న శక్తి బ్రహ్మాండంలో కూడా వున్నదని తెలుస్తుంది. కాబట్టి ఆ అనంతమైన శక్తినే సంకేతార్ధంలో ఆది శేషువుగా మనం చెప్పుకుంటున్నాము. ఆయనే అంతటా నిండి వున్న శక్తి అని మన సనాతన ధర్మం విశ్లేశించింది. కాబట్టి అన్ని చోట్ల వ్యాపించి వున్నవాడు, అనంత శక్తి స్వరూపుడు, లోకంలోనూ దేహంలోనూ సర్వవ్యాపితుడై సమస్తమును రక్షిస్తున్న అపార శక్తి రూపమే – విష్ణువు అని మన వేదాలలో తేల్చిచెప్పారు.