విజయదశమి ఉత్సవం -వైశిష్ట్యం - Vijayadasami

ఆశ్వయుజమాసం విజయదశమి రోజు దక్షిణ కనరా జిల్లా ఉడిపికి సమీపాన ఉన్న గ్రామంలో 1238సం. లో మధ్వాచార్యులు జన్మించారు. ఈయన తండ్రి భాగవత పోరాణిక సంప్రదాయ వంశంవాడైన సద్బ్రాహ్మణడు. 

సరస్వతీ పూజ - విద్యారభం
భారతదేశములో, ముఖ్యంగా కేరళ కర్ణాటకలలో విజయదశమి రోజున సరస్వతీ పూజ చేసి విద్యారంభానికి నాంది పలుకుతారు. పిల్లలకు భాష, సంగీతo, నృత్యం ఇతర కళలు నేర్పించడానికి నాందిగా బియ్యంలో లేక ఇసుకలో. తండ్రి లేక కుటుంబ పెద్ద మంత్రం వ్రాసి ప్రారంభిస్తారు.

ధాకేశ్వరి ఆలయం- బాంగ్లాదేశ్
బంగ్లాదేశ్ ధాకాలో `ధాకేశ్వరి’ ఆలయం మరియు రామకృష్ణ మిషన్లో  ఐదు రోజులపాటు విజయదశమి ఉత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు.

UNESCO-విజయదశమి
UNESCO సంస్థ విజయదశమి ఉత్సవాన్ని `మానవాళి సాంస్కృతిక వారసత్వo’గా 2008లో ప్రకటించి వ్రాయించి నమోదు చేసింది.

తొమ్మిదో రోజైన నవమి రోజున, అమ్మవారి అనుగ్రహం కోసం అస్త్ర- శాస్త్రాల పూజ నిర్వహించి  విజయదశమి రోజున ఉపయోగిస్తారు. దేశమంతా ఈ పూజ నిర్విహిస్తారు, ముఖ్యంగా రాజకుటుంబాలు, కలరిపయట్టు వంటి యుద్ధశాస్త్రం బోధించే పాఠశాలలు, అస్త్రాలను ఉపయోగించే సైన్యాలు, భద్రతా దళాలు, పోలీసు శాఖ ఘనంగా ఆయుధ పూజ నిర్వహిస్తారు. ఆవిర్భావo సమయం నుంచి భారత సైన్యం ఆయుధపూజ నిర్వహిస్తూనే ఉంది.

విజయదశమి పర్వ దినం ఎన్నో సంప్రదాయాలతో మమేకమై ఉంది. మహిషాసుర మర్దన జరిపిన శ్రీ దుర్గాదేవి, రావణుడిని సంహరించిన శ్రీ రాముడు మనకు తెలుసు. అలాగే అర్జునుడు శమీ వృక్షం నుంచి ఆయుధాలను తీసుకుని కౌరవులతో యుద్ధం చేసి అజ్ఞ్యాత వాసాన్ని ముగిస్తాడు. ఈ మహాభారత ఘటనని పురస్కరించుకుని మైసూరు మహారాజు అంబారీ ఏనుగులమీద నగరంలో ప్రయాణించి బన్నిమండంపం (శమీ) వెళ్లి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతమైన మైసూరు విజయోత్సవం నిర్వహిస్తారు.

    సిక్ఖులకి కూడా దసరా అతిముఖ్యమైన పండుగ. గురు గోబింద్ సింగ్ `శస్త్ర పూజ/కత్తి పూజ’ తో సహా  `చండీ-ది-వార్’ పఠీoచడంపై శ్రద్ధ చూపించారు.  సిక్ఖుల పవిత్ర గ్రంథం `దశమ గ్రంథం, ఐదవ అధ్యాయంలో `చండీ పూజ’ ఉంటుంది. పరమ శక్తివంతమైన `దేవీ మహాత్మ్యం’ ఉన్న సంస్కృత మార్కండేయ పురాణంలో ఇంద్రాది దేవతలు, శుంబ నిశుంభుల మధ్య జరిగే యుద్ధంలో, జగన్మాత అస్త్ర యుద్ధం చేస్తూ కనిపిస్తారు. `చండీ-ది-వార్’ శక్తివంతమైన చండీ, భగవతీ స్తోత్రాలతో ఉండి, వీర యోధులైన `నిహంగ్ సిక్ఖులకి’ పవిత్రమైనది.

    కొందరు వామపక్ష ప్రొఫెస్సర్లు పనిగట్టుకుని `ఆర్య’ దుర్గాదేవి, `ద్రవిడ’ మహిషాసురుడిని చంపిందని, కాబట్టి `ఆయుధ పూజ’- `ఆర్యుల దౌష్ట్యం’ అని చెప్పి అనవసరమైన దౌర్భాగ్య రాద్ధాంతాన్ని సృష్టించారు. అయితే సంగమ సాహిత్యంలోని `కొట్రవై’ యుద్ధ దేవత, శుంబ-నిశుంభులను సంహరించిన `చండీదేవి’ని, `నిశుంభసూదిని’ గా తమిళనాడు అంతా పూజిస్తారు, కుంబకోణం వద్ద `విజయాలయ చోళ’ చక్రవర్తి `నిశుంభసూదిని’ ఆలయాన్ని నిర్మించాడు.తమిళనాడులో `మురుగన్’ కూడా యుద్ధ-దేవుడే, జనవరి-ఫెబ్రవరిలో వచ్చే `పూసం’ ఉత్సవం, పార్వతీదేవి తన తనయుడు కుమారస్వామికి, తన శక్తీని ధారపోసి `బల్లెం’ అస్త్రాన్ని సృష్టించి ఇస్తుంది, దానితో అసురులను చంపి, దేవగణాలకు విజయం చేకూర్చాలని కోరుతుంది. ఈ ఉత్సవాన్ని ప్రపంచమంతా తమిళులు ఉత్సాహంగా జరుపుకుంటారు. మురుగన్ `బల్లెం’, శ్రీ మహావిష్ణువు `సుదర్శన చక్రా’లను దేవతా మూర్తులుగా పూజించే సంప్రదాయం మనకు ఉంది.

ఆయుధాలలో దైవత్వాన్ని చూడగలిగే మన సంప్రదాయం అహింస పరమ ధర్మమని చాటి చెప్పింది. మహాత్మా గాంధి సత్యాగ్రహానికి పునాది అహింస, అయితే హిందూ మతం అన్ని పరిస్థితులలోనూ అహింసే పరమావధి అని చెప్పలేదు. రాజకీయ ఉద్యామానికి - సన్యాసాస్రమ ధర్మమైన అహింసకి ముడిపెట్టడం గాంధీగారి మేధోశక్తికి నిదర్శనం. 

    యుద్ధ సంప్రదాయంలో కాని, భగవద్గీతలో గాని, యుద్ధం ఎదురైనపుడు  అహింస పేరుతో వెనుకంజ వేయడం, అధర్మానికి దారి తీస్తుందని చెప్పబడింది. ఋగ్వేదములోని 6వ మండలం,75వ శ్లోకం, యోధుల `రథా’న్ని ధర్మాన్ని రక్షించే రథంగా కీర్తించిన అమోఘమైన శ్లోకం. రాజనీతి వివరించిన చాణక్యుడి అద్భుత గ్రంథo `అర్ధశాస్త్రం’, ఇతర రాజ్యాలతో దౌత్య సంబంధాల వ్యవహారంలో `సామ, దాన, భేద, దండ’ నీతి పాటించాలని వివరించింది. యుద్ధం చిట్టచివరి మార్గం, అనివార్యమైనపుడు మాత్రమే యుద్ధం జరగాలని సూచించింది. చాణక్యుడు `పరాజితుడైన రాజు తప్పులను ఒప్పుల ద్వారా మార్చాలని, సరియైన విధానాలను రెట్టింపు చేయాలని, సర్వ వేళల రాజు ధర్మమార్గంలో ఉండాలని’ బోధించాడు. ఇటువంటి సమన్వయo, ధర్మాధర్మ విచక్షణ కలిగిన భారత జాతి మనది, ఆయుధపూజ సందర్భంగా `అహింస’ పై మహాభారతంలో చెప్పబడిన అద్భుత పద్యాలను గుర్తు చేసుకుందాము.

అహింస పరమ ధర్మం, అహింస ఉత్తమ స్వయం-నియంత్రణ

రచన: Swami Venkataraman and Rakesh Vaidyanathan
అనువాదం: ప్రదక్షిణ