భజ గోవిందమ్ (మోహ ముద్గరమ్)
భజ గోవిందం భజ గోవిందం
గోవిందం భజ మూఢమతే |
సంప్రాప్తే సన్నిహితే కాలే
నహి నహి రక్షతి డుక్రింకరణే ‖ 1 ‖
మూఢ జహీహి ధనాగమతృష్ణాం
కురు సద్బుద్ధిమ్ మనసి వితృష్ణామ్ |
యల్లభసే నిజ కర్మోపాత్తం
విత్తం తేన వినోదయ చిత్తమ్ ‖ 2 ‖
నారీ స్తనభర నాభీదేశం
దృష్ట్వా మా గా మోహావేశమ్ |
ఏతన్మాంస వసాది వికారం
మనసి విచింతయా వారం వారమ్ ‖ 3 ‖
నళినీ దళగత జలమతి తరళం
తద్వజ్జీవిత మతిశయ చపలమ్ |
విద్ధి వ్యాధ్యభిమాన గ్రస్తం
లోకం శోకహతం చ సమస్తమ్ ‖ 4 ‖
యావద్-విత్తోపార్జన సక్తః
తావన్-నిజపరివారో రక్తః |
పశ్చాజ్జీవతి జర్జర దేహే
వార్తాం కోఽపి న పృచ్ఛతి గేహే ‖ 5 ‖
యావత్-పవనో నివసతి దేహే
తావత్-పృచ్ఛతి కుశలం గేహే |
గతవతి వాయౌ దేహాపాయే
భార్యా బిభ్యతి తస్మిన్ కాయే ‖ 6 ‖
బాల స్తావత్ క్రీడాసక్తః
తరుణ స్తావత్ తరుణీసక్తః |
వృద్ధ స్తావత్-చింతామగ్నః
పరమే బ్రహ్మణి కోఽపి న లగ్నః ‖ 7 ‖
కా తే కాంతా కస్తే పుత్రః
సంసారోఽయమతీవ విచిత్రః |
కస్య త్వం వా కుత ఆయాతః
తత్వం చింతయ తదిహ భ్రాతః ‖ 8 ‖
సత్సంగత్వే నిస్సంగత్వం
నిస్సంగత్వే నిర్మోహత్వమ్ |
నిర్మోహత్వే నిశ్చలతత్త్వం
నిశ్చలతత్త్వే జీవన్ముక్తిః ‖ 9 ‖
వయసి గతే కః కామవికారః
శుష్కే నీరే కః కాసారః |
క్షీణే విత్తే కః పరివారః
జ్ఞాతే తత్త్వే కః సంసారః ‖ 10 ‖
మా కురు ధనజన యౌవన గర్వం
హరతి నిమేషాత్-కాలః సర్వమ్ |
మాయామయమిదమ్-అఖిలం హిత్వా
బ్రహ్మపదం త్వం ప్రవిశ విదిత్వా ‖ 11 ‖
దిన యామిన్యౌ సాయం ప్రాతః
శిశిర వసంతౌ పునరాయాతః |
కాలః క్రీడతి గచ్ఛత్యాయుః
తదపి న ముంచత్యాశావాయుః ‖ 12 ‖
ద్వాదశ మంజరికాభిర శేషః
కథితో వైయా కరణస్యైషః |
ఉపదేశో భూద్-విద్యా నిపుణైః
శ్రీమచ్ఛంకర భగవచ్ఛరణైః ‖ 13 ‖
కా తే కాంతా ధన గత చింతా
వాతుల కిం తవ నాస్తి నియంతా |
త్రిజగతి సజ్జన సంగతిరేకా
భవతి భవార్ణవ తరణే నౌకా ‖ 14 ‖
జటిలో ముండీ లుంజిత కేశః
కాషాయాన్బర బహుకృత వేషః |
పశ్యన్నపి చ న పశ్యతి మూఢః
ఉదర నిమిత్తం బహుకృత వేషః ‖ 15 ‖
అంగం గలితం పలితం ముండం
దశన విహీనం జాతం తుండమ్ |
వృద్ధో యాతి గృహీత్వా దండం
తదపి న ముంచత్యాశా పిండమ్ ‖ 16 ‖
అగ్రే వహ్నిః పృష్ఠే భానుః
రాత్రౌ చుబుక సమర్పిత జానుః |
కరతల భిక్షస్-తరుతల వాసః
తదపి న ముంచత్యాశా పాశః ‖ 17 ‖
కురుతే గంగా సాగర గమనం
వ్రత పరిపాలనమ్-అథవా దానమ్ |
జ్ఞాన విహీనః సర్వమతేన
భజతి న ముక్తిం జన్మ శతేన ‖ 18 ‖
సురమందిర తరు మూల నివాసః
శయ్యా భూతలమ్-అజినం వాసః |
సర్వ పరిగ్రహ భోగత్యాగః
కస్య సుఖం న కరోతి విరాగః ‖ 19 ‖
యోగరతో వా భోగరతో వా
సంగరతో వా సంగవిహీనః |
యస్య బ్రహ్మణి రమతే చిత్తం
నందతి నందతి నందత్యేవ ‖ 20 ‖
భగవద్గీతా కించిదధీతా
గంగా జలలవ కణికా పీతా |
సకృదపి యేన మురారీ సమర్చా
క్రియతే తస్య యమేన న చర్చా ‖ 21 ‖
పునరపి జననం పునరపి మరణం
పునరపి జననీ జఠరే శయనమ్ |
ఇహ సంసారే బహు దుస్తారే
కృపయాఽపారే పాహి మురారే ‖ 22 ‖
రథ్యా చర్పట విరచిత కంథః
పుణ్యాపుణ్య వివర్జిత పంథః |
యోగీ యోగ నియోజిత చిత్తః
రమతే బాలోన్మత్తవదేవ ‖ 23 ‖
కస్త్వం కోఽహం కుత ఆయాతః
కా మే జననీ కో మే తాతః |
ఇతి పరిభావయ నిజ సంసారం
సర్వం త్యక్త్వా స్వప్న విచారమ్ ‖ 24 ‖
త్వయి మయి సర్వత్రైకో విష్ణుః
వ్యర్థం కుప్యసి మయ్యసహిష్ణుః |
భవ సమచిత్తః సర్వత్ర త్వం
వాంఛస్యచిరాద్-యది విష్ణుత్వమ్ ‖ 25 ‖
శత్రౌ మిత్రే పుత్రే బంధౌ
మా కురు యత్నం విగ్రహ సంధౌ |
సర్వస్మిన్నపి పశ్యాత్మానం
సర్వత్రోత్-సృజ భేదాజ్ఞానమ్ ‖ 26 ‖
కామం క్రోధం లోభం మోహం
త్యక్త్వాఽఽత్మానం పశ్యతి సోఽహమ్ |
ఆత్మజ్ఞ్నాన విహీనా మూఢాః
తే పచ్యంతే నరక నిగూఢాః ‖ 27 ‖
గేయం గీతా నామ సహస్రం
ధ్యేయం శ్రీపతి రూపమ్-అజస్రమ్ |
నేయం సజ్జన సంగే చిత్తం
దేయం దీనజనాయ చ విత్తమ్ ‖ 28 ‖
సుఖతః క్రియతే రామాభోగః
పశ్చాద్ధంత శరీరే రోగః |
యద్యపి లోకే మరణం శరణం
తదపి న ముంచతి పాపాచరణమ్ ‖ 29 ‖
అర్థమనర్థం భావయ నిత్యం
నాస్తి తతః సుఖ లేశః సత్యమ్ |
పుత్రాదపి ధనభాజాం భీతిః
సర్వత్రైషా విహితా రీతిః ‖ 30 ‖
ప్రాణాయామం ప్రత్యాహారం
నిత్యానిత్య వివేక విచారమ్ |
జాప్యసమేత సమాధి విధానం
కుర్వ వధానం మహద్-అవధానమ్ ‖ 31 ‖
గురు చరణాంభుజ నిర్భరభక్తః
సంసారాద్-అచిరాద్-భవ ముక్తః |
సేందియ మానస నియమాదేవం
ద్రక్ష్యసి నిజ హృదయస్థం దేవమ్ ‖ 32 ‖
మూఢః కశ్చిన వైయాకరణో
డుకృణ్కరణాధ్యయన ధురీణః |
శ్రీమచ్ఛంకర భగవచ్చిష్యైః
బోధిత ఆసీచ్ఛోదిత కరణైః ‖ 33 ‖
भज गोविन्दम् (मोह मुद्गरम्) -
This stotram is in शुद्ध दॆवनागरी (Samskritam)
भज गोविन्दं भज गोविन्दं
गोविन्दं भज मूढमते |
सम्प्राप्ते सन्निहिते काले
नहि नहि रक्षति डुक्रिङ्करणे ‖ 1 ‖
मूढ जहीहि धनागमतृष्णां
कुरु सद्बुद्धिम् मनसि वितृष्णाम् |
यल्लभसे निज कर्मोपात्तं
वित्तं तेन विनोदय चित्तम् ‖ 2 ‖
नारी स्तनभर नाभीदेशं
दृष्ट्वा मा गा मोहावेशम् |
एतन्मांस वसादि विकारं
मनसि विचिन्तया वारं वारम् ‖ 3 ‖
नलिनी दलगत जलमति तरलं
तद्वज्जीवित मतिशय चपलम् |
विद्धि व्याध्यभिमान ग्रस्तं
लोकं शोकहतं च समस्तम् ‖ 4 ‖
यावद्-वित्तोपार्जन सक्तः
तावन्-निजपरिवारो रक्तः |
पश्चाज्जीवति जर्जर देहे
वार्तां कोऽपि न पृच्छति गेहे ‖ 5 ‖
यावत्-पवनो निवसति देहे
तावत्-पृच्छति कुशलं गेहे |
गतवति वायौ देहापाये
भार्या बिभ्यति तस्मिन् काये ‖ 6 ‖
बाल स्तावत् क्रीडासक्तः
तरुण स्तावत् तरुणीसक्तः |
वृद्ध स्तावत्-चिन्तामग्नः
परमे ब्रह्मणि कोऽपि न लग्नः ‖ 7 ‖
का ते कान्ता कस्ते पुत्रः
संसारोऽयमतीव विचित्रः |
कस्य त्वं वा कुत आयातः
तत्वं चिन्तय तदिह भ्रातः ‖ 8 ‖
सत्सङ्गत्वे निस्सङ्गत्वं
निस्सङ्गत्वे निर्मोहत्वम् |
निर्मोहत्वे निश्चलतत्त्वं
निश्चलतत्त्वे जीवन्मुक्तिः ‖ 9 ‖
वयसि गते कः कामविकारः
शुष्के नीरे कः कासारः |
क्षीणे वित्ते कः परिवारः
ज्ञाते तत्त्वे कः संसारः ‖ 10 ‖
मा कुरु धनजन यौवन गर्वं
हरति निमेषात्-कालः सर्वम् |
मायामयमिदम्-अखिलं हित्वा
ब्रह्मपदं त्वं प्रविश विदित्वा ‖ 11 ‖
दिन यामिन्यौ सायं प्रातः
शिशिर वसन्तौ पुनरायातः |
कालः क्रीडति गच्छत्यायुः
तदपि न मुञ्चत्याशावायुः ‖ 12 ‖
द्वादश मञ्जरिकाभिर शेषः
कथितो वैया करणस्यैषः |
उपदेशो भूद्-विद्या निपुणैः
श्रीमच्छङ्कर भगवच्छरणैः ‖ 13 ‖
का ते कान्ता धन गत चिन्ता
वातुल किं तव नास्ति नियन्ता |
त्रिजगति सज्जन सङ्गतिरेका
भवति भवार्णव तरणे नौका ‖ 14 ‖
जटिलो मुण्डी लुञ्जित केशः
काषायान्बर बहुकृत वेषः |
पश्यन्नपि च न पश्यति मूढः
उदर निमित्तं बहुकृत वेषः ‖ 15 ‖
अङ्गं गलितं पलितं मुण्डं
दशन विहीनं जातं तुण्डम् |
वृद्धो याति गृहीत्वा दण्डं
तदपि न मुञ्चत्याशा पिण्डम् ‖ 16 ‖
अग्रे वह्निः पृष्ठे भानुः
रात्रौ चुबुक समर्पित जानुः |
करतल भिक्षस्-तरुतल वासः
तदपि न मुञ्चत्याशा पाशः ‖ 17 ‖
कुरुते गङ्गा सागर गमनं
व्रत परिपालनम्-अथवा दानम् |
ज्ञान विहीनः सर्वमतेन
भजति न मुक्तिं जन्म शतेन ‖ 18 ‖
सुरमन्दिर तरु मूल निवासः
शय्या भूतलम्-अजिनं वासः |
सर्व परिग्रह भोगत्यागः
कस्य सुखं न करोति विरागः ‖ 19 ‖
योगरतो वा भोगरतो वा
सङ्गरतो वा सङ्गविहीनः |
यस्य ब्रह्मणि रमते चित्तं
नन्दति नन्दति नन्दत्येव ‖ 20 ‖
भगवद्गीता किञ्चिदधीता
गङ्गा जललव कणिका पीता |
सकृदपि येन मुरारी समर्चा
क्रियते तस्य यमेन न चर्चा ‖ 21 ‖
पुनरपि जननं पुनरपि मरणं
पुनरपि जननी जठरे शयनम् |
इह संसारे बहु दुस्तारे
कृपयाऽपारे पाहि मुरारे ‖ 22 ‖
रथ्या चर्पट विरचित कन्थः
पुण्यापुण्य विवर्जित पन्थः |
योगी योग नियोजित चित्तः
रमते बालोन्मत्तवदेव ‖ 23 ‖
कस्त्वं कोऽहं कुत आयातः
का मे जननी को मे तातः |
इति परिभावय निज संसारं
सर्वं त्यक्त्वा स्वप्न विचारम् ‖ 24 ‖
त्वयि मयि सर्वत्रैको विष्णुः
व्यर्थं कुप्यसि मय्यसहिष्णुः |
भव समचित्तः सर्वत्र त्वं
वाञ्छस्यचिराद्-यदि विष्णुत्वम् ‖ 25 ‖
शत्रौ मित्रे पुत्रे बन्धौ
मा कुरु यत्नं विग्रह सन्धौ |
सर्वस्मिन्नपि पश्यात्मानं
सर्वत्रोत्-सृज भेदाज्ञानम् ‖ 26 ‖
कामं क्रोधं लोभं मोहं
त्यक्त्वाऽऽत्मानं पश्यति सोऽहम् |
आत्मज्ञ्नान विहीना मूढाः
ते पच्यन्ते नरक निगूढाः ‖ 27 ‖
गेयं गीता नाम सहस्रं
ध्येयं श्रीपति रूपम्-अजस्रम् |
नेयं सज्जन सङ्गे चित्तं
देयं दीनजनाय च वित्तम् ‖ 28 ‖
सुखतः क्रियते रामाभोगः
पश्चाद्धन्त शरीरे रोगः |
यद्यपि लोके मरणं शरणं
तदपि न मुञ्चति पापाचरणम् ‖ 29 ‖
अर्थमनर्थं भावय नित्यं
नास्ति ततः सुख लेशः सत्यम् |
पुत्रादपि धनभाजां भीतिः
सर्वत्रैषा विहिता रीतिः ‖ 30 ‖
प्राणायामं प्रत्याहारं
नित्यानित्य विवेक विचारम् |
जाप्यसमेत समाधि विधानं
कुर्व वधानं महद्-अवधानम् ‖ 31 ‖
गुरु चरणाम्भुज निर्भरभक्तः
संसाराद्-अचिराद्-भव मुक्तः |
सेन्दिय मानस नियमादेवं
द्रक्ष्यसि निज हृदयस्थं देवम् ‖ 32 ‖
मूढः कश्चिन वैयाकरणो
डुकृण्करणाध्ययन धुरीणः |
श्रीमच्छङ्कर भगवच्चिष्यैः
बोधित आसीच्छोदित करणैः ‖ 33 ‖
HAJA GOVINDAM (MOHA MUDGARAM) -
This is in romanized sanskrit - english
bhaja govindaṃ bhaja govindaṃ
govindaṃ bhaja mūḍhamate |
samprāpte sannihite kāle
nahi nahi rakśhati ḍukriṅkaraṇe ‖ 1 ‖
mūḍha jahīhi dhanāgamatṛśhṇāṃ
kuru sadbuddhim manasi vitṛśhṇām |
yallabhase nija karmopāttaṃ
vittaṃ tena vinodaya chittam ‖ 2 ‖
nārī stanabhara nābhīdeśaṃ
dṛśhṭvā mā gā mohāveśam |
etanmāṃsa vasādi vikāraṃ
manasi vichintayā vāraṃ vāram ‖ 3 ‖
naḻinī daḻagata jalamati taraḻaṃ
tadvajjīvita matiśaya chapalam |
viddhi vyādhyabhimāna grastaṃ
lokaṃ śokahataṃ cha samastam ‖ 4 ‖
yāvad-vittopārjana saktaḥ
tāvan-nijaparivāro raktaḥ |
paśchājjīvati jarjara dehe
vārtāṃ koapi na pṛcChati gehe ‖ 5 ‖
yāvat-pavano nivasati dehe
tāvat-pṛchChati kuśalaṃ gehe |
gatavati vāyau dehāpāye
bhāryā bibhyati tasmin kāye ‖ 6 ‖
bāla stāvat krīḍāsaktaḥ
taruṇa stāvat taruṇīsaktaḥ |
vṛddha stāvat-chintāmagnaḥ
parame brahmaṇi koapi na lagnaḥ ‖ 7 ‖
kā te kāntā kaste putraḥ
saṃsāroayamatīva vichitraḥ |
kasya tvaṃ vā kuta āyātaḥ
tatvaṃ chintaya tadiha bhrātaḥ ‖ 8 ‖
satsaṅgatve nissaṅgatvaṃ
nissaṅgatve nirmohatvam |
nirmohatve niśchalatattvaṃ
niśchalatattve jīvanmuktiḥ ‖ 9 ‖
vayasi gate kaḥ kāmavikāraḥ
śuśhke nīre kaḥ kāsāraḥ |
kśhīṇe vitte kaḥ parivāraḥ
GYāte tattve kaḥ saṃsāraḥ ‖ 10 ‖
mā kuru dhanajana yauvana garvaṃ
harati nimeśhāt-kālaḥ sarvam |
māyāmayamidam-akhilaṃ hitvā
brahmapadaṃ tvaṃ praviśa viditvā ‖ 11 ‖
dina yāminyau sāyaṃ prātaḥ
śiśira vasantau punarāyātaḥ |
kālaḥ krīḍati gacChatyāyuḥ
tadapi na muñchatyāśāvāyuḥ ‖ 12 ‖
dvādaśa mañjarikābhira śeśhaḥ
kathito vaiyā karaṇasyaiśhaḥ |
upadeśo bhūd-vidyā nipuṇaiḥ
śrīmacChaṅkara bhagavacCharaṇaiḥ ‖ 13 ‖
kā te kāntā dhana gata chintā
vātula kiṃ tava nāsti niyantā |
trijagati sajjana saṅgatirekā
bhavati bhavārṇava taraṇe naukā ‖ 14 ‖
jaṭilo muṇḍī luñjita keśaḥ
kāśhāyānbara bahukṛta veśhaḥ |
paśyannapi cha na paśyati mūḍhaḥ
udara nimittaṃ bahukṛta veśhaḥ ‖ 15 ‖
aṅgaṃ galitaṃ palitaṃ muṇḍaṃ
daśana vihīnaṃ jātaṃ tuṇḍam |
vṛddho yāti gṛhītvā daṇḍaṃ
tadapi na muñchatyāśā piṇḍam ‖ 16 ‖
agre vahniḥ pṛśhṭhe bhānuḥ
rātrau chubuka samarpita jānuḥ |
karatala bhikśhas-tarutala vāsaḥ
tadapi na muñchatyāśā pāśaḥ ‖ 17 ‖
kurute gaṅgā sāgara gamanaṃ
vrata paripālanam-athavā dānam |
GYāna vihīnaḥ sarvamatena
bhajati na muktiṃ janma śatena ‖ 18 ‖
suramandira taru mūla nivāsaḥ
śayyā bhūtalam-ajinaṃ vāsaḥ |
sarva parigraha bhogatyāgaḥ
kasya sukhaṃ na karoti virāgaḥ ‖ 19 ‖
yogarato vā bhogarato vā
saṅgarato vā saṅgavihīnaḥ |
yasya brahmaṇi ramate chittaṃ
nandati nandati nandatyeva ‖ 20 ‖
bhagavadgītā kiñchidadhītā
gaṅgā jalalava kaṇikā pītā |
sakṛdapi yena murārī samarchā
kriyate tasya yamena na charchā ‖ 21 ‖
punarapi jananaṃ punarapi maraṇaṃ
punarapi jananī jaṭhare śayanam |
iha saṃsāre bahu dustāre
kṛpayā'pāre pāhi murāre ‖ 22 ‖
rathyā charpaṭa virachita kanthaḥ
puṇyāpuṇya vivarjita panthaḥ |
yogī yoga niyojita chittaḥ
ramate bālonmattavadeva ‖ 23 ‖
kastvaṃ koahaṃ kuta āyātaḥ
kā me jananī ko me tātaḥ |
iti paribhāvaya nija saṃsāraṃ
sarvaṃ tyaktvā svapna vichāram ‖ 24 ‖
tvayi mayi sarvatraiko viśhṇuḥ
vyarthaṃ kupyasi mayyasahiśhṇuḥ |
bhava samachittaḥ sarvatra tvaṃ
vāñChasyachirād-yadi viśhṇutvam ‖ 25 ‖
śatrau mitre putre bandhau
mā kuru yatnaṃ vigraha sandhau |
sarvasminnapi paśyātmānaṃ
sarvatrot-sṛja bhedāGYānam ‖ 26 ‖
kāmaṃ krodhaṃ lobhaṃ mohaṃ
tyaktvā''tmānaṃ paśyati soaham |
ātmaGYnāna vihīnā mūḍhāḥ
te pachyante naraka nigūḍhāḥ ‖ 27 ‖
geyaṃ gītā nāma sahasraṃ
dhyeyaṃ śrīpati rūpam-ajasram |
neyaṃ sajjana saṅge chittaṃ
deyaṃ dīnajanāya cha vittam ‖ 28 ‖
sukhataḥ kriyate rāmābhogaḥ
paśchāddhanta śarīre rogaḥ |
yadyapi loke maraṇaṃ śaraṇaṃ
tadapi na muñchati pāpācharaṇam ‖ 29 ‖
arthamanarthaṃ bhāvaya nityaṃ
nāsti tataḥ sukha leśaḥ satyam |
putrādapi dhanabhājāṃ bhītiḥ
sarvatraiśhā vihitā rītiḥ ‖ 30 ‖
prāṇāyāmaṃ pratyāhāraṃ
nityānitya viveka vichāram |
jāpyasameta samādhi vidhānaṃ
kurva vadhānaṃ mahad-avadhānam ‖ 31 ‖
guru charaṇāmbhuja nirbharabhaktaḥ
saṃsārād-achirād-bhava muktaḥ |
sendiya mānasa niyamādevaṃ
drakśhyasi nija hṛdayasthaṃ devam ‖ 32 ‖
mūḍhaḥ kaśchina vaiyākaraṇo
ḍukṛṇkaraṇādhyayana dhurīṇaḥ |
śrīmacChaṅkara bhagavachchiśhyaiḥ
bodhita āsīcChodita karaṇaiḥ ‖ 33 ‖
సమర్పణ: శ్రీనివాస్ వాడరేవు - Principal Applied Scientist Lead, Microsoft Bing, Sunnyvale, CA - USA
