పండుగ : కుటుంబ సభ్యులు ,బంధువులు ,స్నేహితులు , ఇరుగు పొరుగు వాళ్ల తో కలిసి ఆనందము గా జరుపుకునే ... సాంప్రదాయాలు, ఆచారాలు, శాంతిసహృద్భావాల మేలు కలయిక రోజే .. పండుగ (Festival). సాధారణముగా పండుగలన్నీ ఏదైనా దేవుడు లేదా దేవతకు సంబంధించి, జాతి మత పరంగా జరుపుకుంటారు. సంవత్సరం పొడవునా వచ్చే పండుగల్లో దేని ప్రాముఖ్యత , విశిష్టత దానికే వుంది. భాష లేదా ప్రాంతాన్ని బట్టి పండుగలు జరుపుకొనే విధానములో స్వల్ప తేడాలు వున్నప్పటికీ వాటిలోని ఏకసూత్రత మాత్రము చెడదు. సంవత్సరం పొడవునా చైత్ర మాసముతో మొదలిడి ఎన్నో పండుగలు వున్నాయి. మన భారత దేశములో ఎన్నో మతాలు , జాతులు , రక రకాల భాషలు వారు నివసిస్తున్నారు . ముఖ్యము గా పండగలు మతపరం గాను , భాషా పరంగాను జరుపుకుంటారు .
ముఖ్యమైన రకాలు :
- ⧫ హిందువుల పండగలు,
- ⧫ జైన పండుగలు,
- ⧫ సిక్కుల పండగలు ,
- ➣ వినాయక చవితి
- ➣ ఉగాది
- ➣ శ్రీరామనవమి
- ➣ అట్లతదియ
- ➣ అక్షయతృతీయ
- ➣ ఏరువాక పున్నమి ,
- ➣ నాగపంచమి
- ➣ కృష్ణజయంతి
- ➣ చాతుర్మాస్యము
- ➣ ఏకాదశి
- ➣ ముక్కోటి ఏకాదశి ,
- ➣ భీష్మైకాదశి - భీష్మాష్టమి
- ➣ శ్రావణపూర్ణిమ - -
- ➣ రాఖీపూర్నిమ (రాఖీ పండగ),
- ➣ మహాలయ పక్షము
- ➣ మహాలయ అమావాస్య ,
- ➣ విజయదశమి
- ➣ నవరాత్రోత్సవం (దసరా) ,
- ➣ దీపావళి
- ➣ మకరసంక్రాంతి
- ➣ రథసప్తమి
- ➣ మహాశివరాత్రి
- ➣ హోలీ
- ➣ వసంతపంచమి
- ➣ సుబ్రహ్మణ్య షష్టి(సుబ్బరాయషష్టి)
- ➣ పరశురామజయంతి
- ➣ హనుమజ్జయంతి
- ➣ వామనజయంతి
- ➣ నృసింహజయంతి
- ➣ తులసీపూజ
- ➣ అనంత పద్మనాభ చతుర్దశి
- ➣ వరలక్ష్మీ వ్రతము
- ➣ సత్యనారాయణ వ్రతము
- ➣ బతుకమ్మ పండుగ
- ➣ చంద్రోదయ ఉమావ్రతం
- ➣ చుక్కలమావాస్య నోము ,
- ➣ కోజగారీ వ్రతము ,
- ➣ పోలేరమ్మ వ్రతం ,
- ⧫ బల్సాఖి (వల్సఖి)-Balsakhi,
- ⧫ దీవాలి -Diwali ,
- ⧫ హల మొహల్లా -Hola Mohalla ,
Important Hindu Festivals in English
Janmastami celebrations at a temple |
Purposes of Festivals
Festivals are generally times for celebration and remembrance. Other purposes are:
To create a special atmosphere, diverting the mind from worldly concerns and joyfully focusing on spiritual matters.
To invoke the soul's natural qualities by creating an environment replete with auspiciousness and the abundant gifts of nature.
To give people spiritual impetus and inspiration, which helps them perform their daily duties.
To dovetail the natural tendency for celebration with spiritual goals.
To forge a healthy sense of belonging by peacefully bringing together individuals, families and communities.
Main Practices during Festivals
Fasting and feasting
Distribution of food (especially prasad)
Giving in charity (to temples, saints, the poor, etc)
Visiting the temple
Visiting relatives
Glorification of God (kirtan, bhajan, story recitals, dance, drama)
Manufacture and worship of temporary deities
Taking temple deities in procession
Wearing new clothes
Decorating houses, streets and temples with fruits, flowers, leaves and banana leaves
Kids Celebrating Makar Sankranti Festival |
Ratha Yatra, originally from Puri and now celebrated annually in London and in other cities worldwide
There are three main types of festivals:
1. Celebrating a significant event in the life of a deity e.g. Janmashtami is Krishna's birthday.
2. Celebrating a significant event in the life of a holy person e.g. the birthday of a particular guru.
3. Seasonal festivities or customs, e.g. spring festivals like Holi.
Festivals in the first category have become more universal and widely celebrated; the most important ones are Indian public holidays. Festivals in the third category are often exclusively regional, or regional variations of broader festivals e.g. Pongal in Tamil Nadu, which marks Makara Sankranti. Others, such as Holi, are celebrated internationally. Special days within the second category are often relevant only to a particular group (sampradaya) for whom the particular saint has significant relevance.
Twelve Important Festivals
The following is a list of twelve main festivals along with their corresponding deities and any related stories.
Festival | Month | Deity | Related Stories |
Sarasvati Puja | January | Sarasvati | Saraswati curses Brahma |
Maha Shiva Ratri | Feb/March | Shiva | Stories of Shiva |
Holi | March | Vishnu (Narasimha) | Prahlad and Narasimha (and Holika) |
Rama Navami | Mar/April | Rama | Ramayana, especially Rama's birth |
Hanuman Jayanti | April | Hanuman | Ramayana, especially later episodes |
RathaYatra | June/July | Jagannatha | The proud merchant |
Raksha Bandhana | August | - | Indra wears a rakhi |
Janmashtami | Aug/Sept | Krishna | Krishna's birth and childhood |
Ganesh Chaturthi | Aug/Sept | Ganesh | How Ganesh received his head |
Navaratri/Durga Puja | Sept/Oct | Shakti, Parvati | Durga kills Mahisha, and others |
Dussehra | October | Rama | Ramayana |
Diwali* | Oct/Nov
February
| Lakshmi/Rama | Stories of Lakshmi/Ramayana |
Ratha Yatra, originally from Puri and now celebrated annually in London and in other cities worldwide |
"Utsava means 'pleasure.' Whenever some function takes place to express happiness, it is called utsava. Utsava, the expression of complete happiness, is always present in the Vaikunthalokas, the abode of the Lord."
Bhagavat Purana
Quotes
I like Navaratri the best because of all the dancing. My second favourite is Raksha Bandhan, when I tie a rakhi on my brother's wrist.
+Prof : Koti Madhav Balu Chowdary