హిందూమతం లేదా హిందూ ధర్మం (Hinduism or Hindu Dharma) భారతదేశంలో జన్మించిన ఒక ఆధ్యాత్మిక సాంప్రదాయం. దీనినే 'సనాతన ధర్మం' అని కూడా తరచు వ్యవహరించడం జరుగుతుంది. హిందూమతం మరియు దాని మూలాలు వేదకాలపు నాగరికతకు సంభంధించినవి. ప్రపంచంలోనే అన్నింటికన్నా ప్రాచీనమైనది. వివిధ రకాలైన భిన్న విశ్వాసాల కలయికయైన హిందూమతాన్ని ఏ ఒక్కరో కనుగొన్నట్టు ఆధారాలు లేవు.
ప్రపంచంలోనే మూడవ అతి పెద్ద మతం హిందూమతం . సుమారు ఒక బిలియన్ హిందూ జనాభాలో 905 మిలియన్లు భారతదేశం మరియు నేపాల్ లోనే నివసిస్తున్నారు. ఇంకా హిందువులు ప్రధానంగా ఉన్న దేశాల్లో బంగ్లాదేశ్, శ్రీలంక, మలేషియా, ఇండోనేషియా, సింగపూర్, మారిషస్, ఫిజి, సూరినాం, గయానా,ట్రినిడాడ్,రష్యా, అమెరికా, అర్జెంటీనా, ఆఫ్రికా, ఇంగ్లండ్, జెర్మనీ, మరియు టుబాగో ముఖ్యమైనవి.
హిందువుల పండుగలు
- ముక్కోటి ఏకాదశి -- Mukkoti ekadasi
- భోగి --bhoogi
- మకర సంక్రాంతి --Makara sanqraanti
- కనుమ -- kanuma
- రథ సప్తమి -- Ratha saptami
- భీష్మ ఏకాదశి -- Bheesma Aekaadasi
- మహాశివ రాత్రి -- Maha Siva Raatri
- శివరాత్రి -హరహర మహాదేవ
- హోలీ -- Holi, Miladinabi ,
- ఉగాది --Ugaadi (Telugu - New Year)
- శ్రీరామనవమి --Sri Raama Navami
- మహావీర్ జయంతి -- Mahaveer Jayanthi
- హనుమాన్ జయంతి -- Hanumaan Jayanthi
- కూర్మజయంతి -- Tortoise incarnation.
- మహాన్కాలి జాతర -- Mahankali Jataera ( Bonala panduga)
- వరలక్షి వ్రతం -- Varalakshmi Vratam
- కృష్ణాష్టమి -- Janmaastami (Krishnaastami)
- వినాయక చవితి -- Vinaayaka Chavithi
- ఉండ్రాళ్ళ తద్దె -- Undraalla Thaddhe
- ఆయుధపూజ --Aayudha Pooja
- విజయ దశమి -- Vijaya Dasami
- అట్లా తద్దె -- Atla తద్దె
- ఏరువాక పున్నమి ,
- దీపావళి -- Deepaavali
- నాగుల చవితి -- Naagula Chavithi
- ఆంధ్ర రాష్ట్ర అవతరణ --Andhra Rashtra avatarana dinotsavam
- సత్యసాయి జయంతి -- Satya Sai Baba Janmadinam
- అక్షయ తృతీయ--AkshayaTruteeya
- బతుకమ్మ పండుగ (Batukamma festival).
- మహాలయ అమావాస్య(Mahalaya Amavaasya),
- పోలేరమ్మ వ్రతం ,
- కోజగారీ వ్రతము ,
- చుక్కలమావాస్య నోము ,
- చంద్రోదయ ఉమావ్రతం
- సత్యనారాయణ వ్రతము
- నృసింహజయంతి
- వామనజయంతి
- పరశురామజయంతి
- సుబ్రహ్మణ్య షష్టి(సుబ్బరాయషష్టి)
- వసంతపంచమి
- నాగపంచమి
- చాతుర్మాస్యము
- జగన్నాథ రథయాత్ర (jagannadha radhayaatra) .
By: +Prof: Koti Madhav Balu Chowdary
